به گزارش سرویس معماری آفام نیوز، مقرنس به آنچه شبیه نردبان و پله پله ساخته شده باشد گفته می شود که مانند آویزه هایی قندیل مانند ساخته می شود.به مقرنس قطار بندی نیز می گویند.در واقع مقرنس چیزی شبیه پوزه آهو می باشد.به فاصله هر یک چهارم مقرنس که از یک طرف آغاز و به ضلع دیگر زمینه مقرنس متصل می شود یک قطار می گویند.از خصوصیات مقرنس عناصر موثر در ساختن گنبدها،جلوگیری از سنگینی ساختمان شود و دیگری مخفی کردن زاویه در انتقال از یک سطح به سطح مجاور است.
مقرنسها از لحاظ شکل به اشکال زیر تقسیم میشود:
روی هم قرار گرفته
گذشته از مصالح به کار رفته اصلی بنا مانند گچ و آجر وسنگ، در سطوح داخل و خارج بنا به کار می روند. و غالبا در چند ردیف (دو تا پنج یا بیشتر) روی هم قرار دارند و دارای ثبات متوسطی است. فرم این مقرنسها بیشتر در چند ردیف (دو تا پنج یا بیشتر) روی هم قرار دارند.
معلق
شبیه همان منشورهای آهکی آویزان در غارهاست که اصطلاحا استلاکتیت نامیده میشوند. و غالبا از چسباندن مواد مختلف چون گچ، سفال ،کاشی و … به سطوح مقعر داخل بنا صورت می گیرند. که اویزان به نظر میرسند و دارای ثبات کمی می باشند.فرم این مقرنس ها شبیه منشورهای آهکی آویزان در غارها یا استلاکتیت است.
لانه زنبوری
چنانکه از تام این دسته از مقرنسها پیداست،شبیه لانه زنبور و در مجموع کندوهای کوچک بر روی هم قرار گرفته اند. این دسته از نظر شکل ظاهری شبیه به مقرنسهای معلق اند.فرم این مقرنس ها بصورت تابع هندسه مربع و مستطیل است.
موش پا
آلتی که از قطار اول به دیوار متصل شده و کمی بر روی دیوار امتداد می یابد موش پا گفته می شود.
شاپرک
آلتی سه پهلو است که مابین قطارها قرار می گیرد. و عامل اتصال آلت های مقرنس می شود.این آلت از بسیار باز تا بسیار بسته متغیر است.
تخت
تخت تنها عنصری است که به صورت افقی در مقرنس قرار می گیرد و در انواع تخت منتظم،تخت غیر منتظم و تخت لوزی به کار می رود.
شمسه
که در وسط هر چشمه یا نیمکار مانند عرقچین در پایان کار قرار می گیرد.
طاس
آلتی است که بین دو شاپرک یا بین دو ترنج یا بین دو تی قرار می گیرد و فضاهای فرو رفته مقرنس را بوجود می آورد.
مدنی
به طاس های مرتفع که گاه ارتفاعی معادل چند قطار را دارند مدنی گفته می شود.
تنوره
تنوره از اجتماع قطارهای مقرنس در یک سمت بوجود می آید.
تی
هرگاه بین دو طاس شاپرکی قرار نگیرد و دو طاس پشت به پشت به هم بچسبند حالت تی ایجاد می شود.
مقرنسهای جلو آمده
مقرنس‌هایی را می‌گویند که مصالح آن از خود بناست. و در نهایت سادگی و بدون هیچ پیرایه‌ای به صورت آجر یا گچی، انتهای سطوح خارجی نمای بیرون ساختمان را آرایش می‌دهند و استحکام آنها زیاد است.
مقرنسهای روی هم قرار گرفته
این مقرنسها افزون‌بر مصالح به کار رفته اصلی بنا از مصالحی مانند گچ و آجر و سنگ که به بنا الحاق و اضافه شده ساخته میشوند و در سطوح داخل و خارج بنا به کار می‌روند. و دارای ثبات متوسطی هستند.
مقرنسهای معلق
از چسباندن مواد مختلف چون گچ، سفال، کاشی و مانند آنها به سطوح مقعر داخل بنا شکل می‌گیرند.
مقرنسهای لانه زنبوری
شبیه مقرنس معلق است.
اسلوب نوع دو
مقرنسها به دو سبک اجرا میشوند در هر مقرنس از پایین به بالا عناصر ریزتر و کوچکتر میشود. پر کردن یک ناحیه یا سطح مقعر با دو یا چند طبقه ربع گنبدی کوچک که در آن رأس ربع گنبدها در هرطبقه از طبقه زیر پیش آمده‌تر است. بین هر ربع گنبد مقعر یک سگدست یا هلال محدب وجود دارد. معمولاً دوپایه هرربع گنبد روی پایه‌های هلال خود آنها دورتر از رأس گندبهای طبقه زیر قرار دارند.
طرز ساخت
مرحله ساخت باید ابتدا آن را در خارج بنا بصورت تخته تخته درست کرد تا هم در وقت و زمان اجرای کار صرفه‌جویی شود و هم خطر ریزش آن کمتر گردد، پس از نسب هر تخته و محکم نمودن آنها با پشت کار تخته دیگری نصب و برای تیغه ارتفاع بین دو تخته باید از تخته گچی نازک که قبلاً آماده می‌گردد استفاده کرد.
کد خبر: ۹۶۱۰۰۳۱۰۰۸۶
